Politie-onderzoek

Het politie-onderzoek wordt ontwikkeld en uitgevoerd door het NSCR, met medewerking van de Nationale Politie, de Politieacademie, universiteiten uit binnen- en buitenland, hogescholen en andere kennisinstellingen. Er wordt onderzoek gedaan naar concrete, fundamentele vragen op het terrein van de politie, vergelijkbaar met Anglo-Amerikaans politieonderzoek waar evidence-based policing-, crime science-, en what works-onderzoeksprogramma’s al langer in ontwikkeling zijn. Hierbij wordt onderzocht hoe politie-handelen werkt, in welke omstandigheden dat handelen werkt en voor wie én door wie het werkt. De onderzoeksonderwerpen sluiten onder andere aan bij de Strategische Onderzoeksagenda voor de Politie.

Nieuwste, actuele wetenschappelijke inzichten en theorieën

Binnen het onderzoek wordt gebruikgemaakt van geavanceerde wetenschappelijke methoden en de nieuwste, actuele inzichten en theorieën. Dit brengt het onderzoek naar het politie-handelen naar een hoger wetenschappelijk niveau, wat resulteert in hoogwaardige, internationaal peer reviewed publicaties. Een programmacommissie met leden van het ministerie van Justitie en Veiligheid, de politie, de Politieacademie en wetenschappers ziet toe op de ontwikkeling, uitvoering en voortgang van het programma.

Onderzoek naar politie(functie) aan universiteiten en hogescholen versterken

Van oudsher wordt criminaliteit vanuit verschillende invalshoeken en disciplines bestudeerd. Door binnen dit onderzoeksprogramma samen te werken met verschillende universiteiten, hogescholen en de Politieacademie versterkt het NSCR het onderzoek naar de politie(functie) ook aan andere kennisinstellingen. Tegelijkertijd wordt zo een nieuwe generatie hooggekwalificeerde politieonderzoekers opgeleid, die uiteindelijk het Nederlandse politieonderzoek weer verder zullen brengen.

Lees ook: Evidence-based Policing: waar staan we nu?

De initiatiefnemers van dit onderzoeksprogramma nodigen mensen uit de politiepraktijk, van de Politieacademie en van Nederlandse universiteiten en hogescholen nadrukkelijk uit om te participeren in de uitvoering van het onderzoeksprogramma. Wil je meewerken, heb je een idee of waardevolle input, stuur dan een mail naar programmaleider Stijn Ruiter via ruiter@nscr.nl en/of de onderzoekscoördinatie van de politie via onderzoekscoordinatie@politie.nl.  

Dit onderzoeksprogramma is tot stand gekomen door een samenwerkingsovereenkomst van de Nationale Politie, het Ministerie van Justitie en Veiligheid en het NSCR. Het programma is gestart op 1 juli 2020 en heeft een looptijd van vijf jaar, met de mogelijkheid nog eens vijf jaar te verlengen. Bekijk het nieuwsbericht over deze samenwerkingsovereenkomst.

Promotieprojecten binnen het politie-onderzoek

Burger aan de balie

Een van de weinige contactmomenten tussen burger en overheid is wanneer een burger zich meldt aan de politiebalie. De problemen waarmee burgers zich melden, leiden vaak tot het opnemen van een aangifte en dat is dan ook meteen het startpunt van het strafrecht. Maar, is het probleem van de burger wel altijd het beste af in het strafrecht? Er kan bijvoorbeeld eigenlijk een zorgprobleem achter schuilen. Of misschien is het beter om voor mediation te kiezen. In dit project onderzoeken we wat de problemen van burgers zijn, met wat voor verwachtingen burgers zich melden en hoe de politie aan de balie daarop kan reageren. Wat zijn hun mogelijkheden? Hebben ze de juiste tools om een goede diagnose te kunnen stellen? We gaan na in hoeverre het werk van de politie zo goed mogelijk kan aansluiten op de verwachtingen van de burger.

PhD: Roos Jansen
Ronald van Steden en Stijn Ruiter

Van aangifte tot opheldering en vervolging

Dit onderzoek sluit aan op het project ‘Burger aan de balie’. Een burger die aangifte doet, geeft als het ware een opdracht aan de politie. Of er vervolgens wel of geen strafzaak komt, hangt af van allerlei factoren die samenhangen met kenmerken van de zaak. Bijvoorbeeld bij aangifte van fietsendiefstal volgt er meestal geen onderzoek en is het onwaarschijnlijk dat de zaak wordt opgehelderd. Maar soms zijn er voldoende aanknopingspunten en strandt een zaak toch. In dit project onderzoeken we waar, wanneer en waarom zaken uitvallen. In hoeverre hangt dat af van de kenmerken van de zaak zelf? Zijn er verschillen tussen basisteams, districten en eenheden, en hoe ontstaan die? Je kunt daarbij denken aan verschillen in expertise, capaciteit of prioritering. We onderzoeken aan welke knoppen je kunt draaien om de doorloop van zaken zo goed mogelijk te organiseren.

Promovenda: Natascha de Leeuw
Begeleiders: Wouter Steenbeek, Jasper van der Kemp (VU) en Stijn Ruiter

Geweld door en tegen de politie

De politie mag in bepaalde situaties geweld gebruiken en heeft daarvoor verschillende middelen. Andersom gebruiken burgers ook geweld tégen de politie. In dit onderzoek analyseren we geweldssituaties door en tegen de politie aan de hand van camerabeelden, een van de expertises van het NSCR. Er bestaat al veel onderzoek naar politie en geweld, maar meestal is dit onderzoek uitgevoerd aan de hand van de verslagen of herinneringen van betrokkenen, en dat is lastig te systematiseren. Door beeldmateriaal van CCTV en bodycams te analyseren, kunnen we geweldssituaties van seconde tot seconde ontrafelen. Zo kunnen we nagaan in hoeverre verschillen in handelen bepalend zijn voor de uitkomst. Wanneer escaleert een conflict en wanneer de-escaleert het juist?
Binnen dit project werken we nauw samen met NSCR-fellow Christophe Vandeviver en promovenda/NSCR-gastonderzoeker Isabo Goormans (beiden Universiteit Gent). Zij doen onderzoek naar verschillen in geweldgebruik tussen dienders en of er zogenaamde netwerkeffecten optreden door de manier waarop dienders samenwerken in koppels. Collega’s kunnen elkaar immers beïnvloeden bij zowel het gebruik van geweld als het mikpunt zijn van geweld.

Promovenda: Lenneke van Lith
Begeleiders: Marie Rosenkrantz Lindegaard, Christophe Vandeviver (UGent), Evelien Hoeben en Wouter Steenbeek

Aanwas jeugdigen georganiseerde misdaad

Sommige jongeren raken betrokken bij georganiseerde misdaad en worden hiervoor zelfs gerekruteerd. In dit project onderzoeken we verschillende facetten van het probleem. Wat zijn de risicofactoren om betrokken te raken bij georganiseerde misdaad? Hoe verschillen jongeren die wél en juist niet hieraan toegeven? Hoe kunnen politie en partners effectief hiertegen optreden? Wat doet de politie nu en wat zou beter kunnen? Ook gaan we na in hoeverre sociale netwerken en familierelaties een rol spelen bij het zich aansluiten bij een criminele organisatie.

Promovenda: Ida Adamse
Begeleiders: Veroni Eichelsheim, Arjan Blokland en Peter van der Laan

Politievoertuigen ter plaatse

Politiewerk is voor een deel reactief en voor een deel proactief. Naast het snel verlenen van noodhulp volgend op een melding in de meldkamer, is de politie ook aanwezig op straat om problemen te verminderen en voorkomen. Internationaal experimenteel onderzoek laat zien dat het met schaarse middelen verstandig is om niet willekeurig rond te rijden, maar de politie-inzet vooral te concentreren op plekken met relatief veel problemen. Om optimaal proactief én reactief te kunnen werken, is een balans nodig tussen aanrijtijden bij noodhulp en rondrijden in probleemgebieden. Het doel van dit project is om samen met een wiskundige van NWO-instituut CWI (Centrum voor Wiskunde en Informatica) uit te zoeken hoe de aanwezigheid op straat zo kan worden ingericht dat de proactieve en reactieve taak optimaal worden gecombineerd.

Promovendus: Tim Verlaan
Begeleiders: Rob van der Mei (CWI/VU) en Stijn Ruiter

Politie en procedurele rechtvaardigheid

Op basis van theorie en empirisch onderzoek binnen de strafrechtketen weten we dat een sanctie (wát er gebeurt) soms minder invloed heeft op mensen en of ze zich aan de regels houden, dan het procedurele verloop (de manier waaróp het gebeurt). Het rechtvaardig toepassen van de regels en een goede uitleg lijken belangrijker dan de straf zelf. De rol van procedurele rechtvaardigheid is veel onderzocht binnen gevangenissen, maar over de rol van de politie hierbij weten we nog bijzonder weinig. Hoe verloopt de interactie tussen een verdachte en de politie, bijvoorbeeld bij een aanhouding of verhoor? Hoe voelt een verdachte zich behandeld? In hoeverre is die bejegening bepalend voor het meewerken van de verdachte? En wat is de invloed op het gedrag van de verdachte op de lange termijn?

Promovenda: Emmeke Kooistra
Begeleiders: Anja Dirkzwager, Amy Nivette (UU/NSCR-fellow) en Peter van der Laan