Rechters en officieren van justitie willen maatwerk bij het straffen

Onderzoekers van het NSCR onderzochten de redenen van rechters en officieren van justitie om een voorwaardelijke of een onvoorwaardelijke straf op te leggen of te eisen. Zowel de officieren als de rechters vinden dat een straf moet passen bij de ernst van het delict dat de verdachte heeft gepleegd. Maar ze vinden het ook belangrijk recidive van de verdachte te voorkomen. De voorwaardelijke straf en de bijzondere voorwaarden bieden veel mogelijkheden om een straf op te leggen die zo goed mogelijk past bij elk individueel geval.

Voorwaardelijke straf en bijzondere voorwaarden

Bij een voorwaardelijke straf moet de veroordeelde zich gedurende een proeftijd houden aan de voorwaarden die de rechter heeft gesteld. Houdt hij zich daar niet aan dan kan de rechter beslissen dat de voorwaardelijke straf alsnog wordt uitgevoerd. Als een delict zo ernstig is dat de veroordeelde een straf moet krijgen van meer dan vier jaar is een voorwaardelijke straf onmogelijk.
De rechter kan ook bijzondere voorwaarden opleggen, bijvoorbeeld een locatieverbod, een contactverbod, of een drugs- en alcoholverbod. Soms bepaalt de rechter dat de verdachte in therapie moet of een cursus moet volgen om beter met zijn agressie te leren omgaan. Ook als een veroordeelde zich niet houdt aan de bijzondere voorwaarden kan de rechter beslissen dat de veroordeelde de voorwaardelijke straf alsnog uit moet zitten.

Werkwijze

De onderzoekers hebben uit alle strafzaken die in 2010 zijn gehouden 1000 willekeurige zaken geselecteerd. Vervolgens hebben ze de eis van de officier van justitie en de motivering van de rechters bekeken. Daarna hebben ze 15 rechters en 15 officieren van justitie geïnterviewd. Zij kregen allemaal drie strafzaken voorgelegd met de vraag of, en zo ja waarom, een voorwaardelijke straf in die specifieke zaak wenselijk zou kunnen zijn.

Meer informatie

Lees meer over het onderzoek op Kennislink:
Rechters en officieren van justitie willen maatwerk bij het straffen. Overwegingen en daadwerkelijke oplegging van de voorwaardelijke straf
Bron: Harte, J.M., Malsch, M., Dijk, D. van & Vergouw, S.J. (2014). De voorwaardelijke straf: stok achter de deur of vrijbrief voor de verdachte? Amsterdam: NSCR.