Onderzoek vóór en ná detentie: slechte lichamelijke en psychische gezondheid bij gedetineerden

Mensen met een slechte gezondheid zijn oververtegenwoordigd in penitentiaire inrichtingen. In vergelijking met de algemene bevolking ervaren gedetineerden meer lichamelijke problemen, zoals infectieziekten en chronische aandoeningen, en meer psychische problemen, zoals depressie, verslavingsproblematiek en persoonlijkheidsstoornissen. Tot nu toe was het onduidelijk in hoeverre gedetineerden al voorafgaand aan hun detentieperiode in een slechte gezondheid verkeren of dat hun slechte gezondheid een effect is van de detentie. Om dit goed te onderzoeken moeten dezelfde gedetineerden over een langere tijd worden gevolgd, moet hun gezondheid voor en na de detentieperiode zijn onderzocht, én moet de gezondheid van een vergelijkbare groep niet-gedetineerden worden onderzocht.

Methode van onderzoek

Voor dit onderzoek zijn binnen de streng beveiligde omgeving van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) de geanonimiseerde gegevens over detentieperiodes gekoppeld aan achtergrondgegevens en gegevens over gezondheidsproblemen waarvoor mensen naar de huisarts gingen. Een groep van 952 gedetineerden die in 2014 of 2015 vastzaten, werd vergeleken met een groep van 4.760 niet-gedetineerden van dezelfde leeftijd, hetzelfde geslacht en met dezelfde huisartspraktijk.

Veel lichamelijke en psychische problemen voorafgaand aan detentie

Vergeleken met niet-gedetineerden rapporteerden mannelijke gedetineerden in het jaar voor de detentieperiode vaker sociale problemen, neurologische problemen, spijsverteringsproblemen, problemen gerelateerd aan het genitale systeem en niet-gespecificeerde gezondheidsproblemen. Ter illustratie: 43,7% van de gedetineerden meldde zich met psychische problemen bij hun arts in het jaar voorafgaand aan de detentie, tegenover 17,6% van de niet-gedetineerden. Tot op zekere hoogte waren de gezondheidsverschillen vóór detentie gerelateerd aan sociaaleconomische verschillen tussen gedetineerden en niet-gedetineerden. Bij vrouwelijke gedetineerden werd een soortgelijk patroon gevonden. In de studie werden geen veranderingen gevonden in gezondheidsproblemen over de tijd, van vóór naar ná de detentieperiode; niet voor de gedetineerden en niet voor de controlegroep.

Detentie biedt belangrijke mogelijkheid om gezondheidsproblemen aan te pakken

Personen in detentie hebben zowel voor als na deze periode veel en complexe gezondheidsproblemen. Hun gezondheid is een aandachtspunt voor zorgverleners die zowel binnen als buiten de gevangenismuren werken. In het onderzoek werd geen negatief gezondheidseffect van de detentieperiode zelf gevonden, maar ook geen positief effect. Detentie zou dan ook een belangrijke mogelijkheid kunnen bieden om de aanzienlijke gezondheidsproblemen van gedetineerden intensiever aan te pakken.

Publicatiegegevens en verder lezen

Dirkzwager, A., Verheij, R., Nieuwbeerta, P., Groenewegen, P. (2021). Mental and physical health problems before and after detention: a matched cohort study. The Lancet Regional Health - Europe.