Mannen met een partner en kinderen worden minder crimineel

Huwelijk en ouderschap verminderen criminaliteit bij mannen. Dat effect is het grootst bij mannen die  getrouwd zijn én kinderen hebben. Dat blijkt uit het onderzoek van Mioara Zoutewelle-Terovan die op donderdag 12 Maart 2015 promoveerde aan de Vrije Universiteit.

Relatie criminele carrière en gezinsvorming

Binnen de levensloopcriminologie is bekend dat criminaliteit afneemt onder invloed van veranderingen op levensdomeinen, zoals het vinden van werk, een vaste partner of het stichten van een gezin. In haar promotieonderzoek Criminality and family formation: Disentangling the relationship between family life events and criminal offending for high-risk men and women bestudeerde Zoutewelle-Terovan gegevens van een groep personen die in hun jeugd waren aangemerkt als hoog-risico jongeren. Zij onderzocht over een langere periode de ontwikkeling in delinquentie en gezinsvorming van 540 mannen en vrouwen. Daarbij gebruikte zij verschillende databronnen zoals dossiers en informatie uit registers zoals de GBA. Ook zijn er interviews gehouden met een deel van de steekproefleden.

Verschillen en overeenkomsten tussen mannen en vrouwen

Zoutewelle vond allereerst dat mannen en vrouwen op bepaalde punten verschillen in de effecten die levenslooptransities hebben op hun criminele carrière. Zo blijkt dat mannen als zij getrouwd zijn minder delicten plegen. Het effect is het grootst als mannen profiteren van wat Zoutewelle noemt het 'full family package': een huwelijk waarin kinderen geboren zijn. Voor vrouwen vond zij echter geen verband tussen relatievorming en crimineel gedrag. Mannen en vrouwen lijken op veel punten ook op elkaar. Voor zowel mannen en vrouwen blijkt er geen samenhang te zijn tussen echtscheiding en crimineel gedrag. Verder hebben zowel mannen als vrouwen met een crimineel verleden minder kans op het vinden van een partner.
Op zoek naar een verklaring voor de gevonden effecten, onderzocht Zoutewelle ook wanneer de criminaliteitsreductie intreedt. Zowel bij mannen als bij vrouwen nemen criminele activiteiten al af vóór de geboorte van het eerste kind. Tijdens de periode vlak na de geboorte komt criminaliteit het minst voor. Dit is echter van korte duur: na een aantal maanden neemt criminaliteit weer toe.

Vergelijking Nederland en Noorwegen

Zoutewelle vergeleek de Nederlandse situatie met die in Noorwegen. Die internationale vergelijking toont aan dat in Noorwegen de toename van delinquentie na de geboorte van een kind veel minder is dan in Nederland. Zoutewelle vermoedt dat het lange ouderschapsverlof in Noorwegen beschermend werkt: naast veel uitgebreidere ouderschapsregelingen heeft Noorwegen ook een ruimer gesubsidieerde kinderopvang waardoor die voor alle Noorse ouders betaalbaar is. Het ontbreken van betaalbare kinderopvang kan bij Nederlandse ouders zorgen voor meer emotionele en financiële stress waardoor sommigen weer terugvallen in crimineel gedrag. Overheidsbeleid op dit terrein kan daarmee dus indirect een effect hebben op criminaliteit bij volwassenen.