Hoe beslissen mensen wie ze proberen te stoppen bij een conflict op straat?

Stel je voor dat je over straat loopt en twee individuen beginnen te vechten. We willen graag geloven dat we zouden ingrijpen en helpen in dit soort situaties. Maar helpen kan een uitdaging zijn: gevechten verlopen vaak snel en kunnen chaotisch lijken. Ook is er meestal geen duidelijke scheiding tussen wie het slachtoffer is en wie de dader. Dit betekent dat we, nadat we besloten hebben iets te doen, nog steeds de situatie moeten begrijpen en moeten uitzoeken richting wie we moeten ingrijpen. We moeten beslissen wie we proberen te stoppen.

Videobeelden van echte conflicten op straat in Amsterdam

NSCR-onderzoekers analyseerden videobeelden van echte conflicten op straat in Amsterdam. De beelden werden verzameld in samenwerking met de gemeente Amsterdam en de Nationale Politie. Met deze beelden konden ze onderzoeken hoe conflicten in het echte leven verlopen en hoe echte mensen beslissingen nemen op het moment zelf. Veel van deze beslissingen worden snel genomen en kunnen achteraf moeilijk worden teruggehaald. Het gebruik van videobeelden biedt zo een kijkje in een wereld die anders moeilijk toegankelijk is voor onderzoekers.

Bevooroordeeld bij ingrijpen

Op basis van de videoanalyses ontdekten de onderzoekers dat mensen die een conflict proberen te de-escaleren, bepaalde vooroordelen hebben over richting wie ze ingrijpen – ook nadat de onderzoekers de beelden hebben gecontroleerd op agressiviteit van de conflictpartijen. Ten eerste zien ze dat mensen die tussenbeide komen, eerder een bekende proberen te stoppen dan een vreemde. Als een vriend verwikkeld raakt in een conflict, is de kans groter dat iemand zijn vriend tegenhoudt dan de vreemdeling. Daarnaast hebben de mensen die tussenbeide komen een gendervooroordeel. In een conflict tussen een man en een vrouw, die allebei even agressief tegen elkaar zijn, zullen mensen eerder proberen de man te stoppen dan de vrouw.

Vredesbewaarder kan conflict de-escaleren, maar is niet per se eerlijk

Wanneer er een gevecht uitbreekt, is er zelden politie of een andere professional aanwezig om het conflict op te lossen. Eerder onderzoek laat zien dat gewone mensen die aanwezig zijn, ook een bron kunnen zijn voor de de-escalatie van conflicten. In deze studie stellen de onderzoekers dat de ‘gewone vredeshandhavers’ de conflicten misschien kunnen de-escaleren, maar dat ze bevooroordeeld zijn in de manier waarop ze met conflicten omgaan. Ze nemen verantwoordelijkheid voor hun vrienden en proberen hen ervan te weerhouden deel te nemen aan het conflict. Ook hebben deze mensen een gendervooroordeel in de manier waarop ze ingrijpen. Hoewel deze interveniënten dus een hulpmiddel kunnen zijn bij de-escalatie van conflicten, zijn ze niet per se eerlijk in hun handelen.

Publicatiegegevens en verder lezen

Ejbye-Ernst, P., Lindegaard, M.R. & Bernasco, W. (2020). A CCTV-based analysis of target selection by guardians intervening in interpersonal conflicts. European Journal of Criminology.