Evidence-based policing: relevante kennis voor politiebeleid en -praktijk

Een belangrijk uitgangspunt van het programma is dat er onderzoek wordt gedaan naar vraagstukken die relevant zijn voor de politiepraktijk. De onderzoeksprojecten worden dan ook in nauw overleg en samenwerking met de Nationale Politie en het ministerie van Justitie en Veiligheid ontwikkeld. Ruiter: ‘We hebben onder andere Ronald van Steden aangetrokken als senior onderzoeker op het programma. Ronald is al zo'n twintig jaar actief in het politieonderzoek en hij heeft een stevig netwerk. Daarnaast is Auke van Dijk, strategisch adviseur van de korpsleiding, fellow van het NSCR en een belangrijke liaison naar politiebeleid en -praktijk. Hij heeft een goed overzicht van de ontwikkelingen en de uitdagingen waar de politie voor staat.’ Het leggen van de juiste contacten is ook essentieel voor een ander doel van het onderzoeksprogramma: Hoe zorg je dat kennis op de juiste plek terechtkomt? En hoe gaan die nieuw verworven inzichten doorwerken in de praktijk? ‘We willen de resultaten van ons wetenschappelijk onderzoek niet alleen publiceren in internationale tijdschriften. De verworven kennis moet júíst landen daar waar het relevant is voor politiebeleid en -praktijk.’

Nationale community van politiewetenschappers

De onderzoeksgroep maakt zich hard voor het opzetten van een community van politiewetenschappers en mensen uit de politiepraktijk, om evidence-based policing in Nederland te versterken. ‘Zo'n community is zeker niet beperkt tot onderzoekers van het NSCR. Ook voor politiewetenschappers aan universiteiten is het aantrekkelijk om bij het programma aan te haken, omdat we ons allemaal bezighouden met dezelfde soort onderzoeksvragen. Zo kunnen we elkaar uitdagen het onderzoek naar een hoog niveau te brengen.’

Crime Harm Index voor Nederland: inzicht in schade die voortkomt uit criminaliteit

Binnen het programma zijn inmiddels zes promovendi aangesteld. Ook postdoc Teun van Ruitenburg is nieuw en begonnen met een systematische literatuurstudie naar hoe de zogenaamde Crime Harm Index in het buitenland is ontwikkeld. Hij onderzoekt wat dit zou kunnen opleveren voor Nederland. ‘Hierbij wordt criminaliteit niet geteld in de zin van hoeveelheid, maar in de zin van de schade die eruit voortkomt. Niet alle criminaliteit is immers gelijk. Wat voor inzichten levert die index op? Kan het helpen bij het prioriteren van politiewerk? Overigens kijken we binnen het onderzoeksprogramma niet alleen naar de aanpak van criminaliteit. Die groef is te nauw. Politiewerk beslaat immers veel meer dan dat.’

De promotieprojecten die van start zijn gegaan:

Burger aan de balie

Een van de weinige contactmomenten tussen burger en overheid is wanneer een burger zich meldt aan de politiebalie. De problemen waarmee burgers zich melden, leiden vaak tot het opnemen van een aangifte en dat is dan ook meteen het startpunt van het strafrecht. Maar, is het probleem van de burger wel altijd het beste af in het strafrecht? Er kan bijvoorbeeld eigenlijk een zorgprobleem achter schuilen. Of misschien is het beter om voor mediation te kiezen. In dit project onderzoeken we wat de problemen van burgers zijn, met wat voor verwachtingen burgers zich melden en hoe de politie aan de balie daarop kan reageren. Wat zijn hun mogelijkheden? Hebben ze de juiste tools om een goede diagnose te kunnen stellen? We gaan na in hoeverre het werk van de politie zo goed mogelijk kan aansluiten op de verwachtingen van de burger.

Promovenda: Roos Jansen
Ronald van Steden en Stijn Ruiter

Van aangifte tot opheldering en vervolging

Dit onderzoek sluit aan op het project ‘Burger aan de balie’. Een burger die aangifte doet, geeft als het ware een opdracht aan de politie. Of er vervolgens wel of geen strafzaak komt, hangt af van allerlei factoren die samenhangen met kenmerken van de zaak. Bijvoorbeeld bij aangifte van fietsendiefstal volgt er meestal geen onderzoek en is het onwaarschijnlijk dat de zaak wordt opgehelderd. Maar soms zijn er voldoende aanknopingspunten en strandt een zaak toch. In dit project onderzoeken we waar, wanneer en waarom zaken uitvallen. In hoeverre hangt dat af van de kenmerken van de zaak zelf? Zijn er verschillen tussen basisteams, districten en eenheden, en hoe ontstaan die? Je kunt daarbij denken aan verschillen in expertise, capaciteit of prioritering. We onderzoeken aan welke knoppen je kunt draaien om de doorloop van zaken zo goed mogelijk te organiseren.

Promovenda: Natascha de Leeuw
Begeleiders: Wouter Steenbeek, Jasper van der Kemp (VU) en Stijn Ruiter

Geweld door en tegen de politie

De politie mag in bepaalde situaties geweld gebruiken en heeft daarvoor verschillende middelen. Andersom gebruiken burgers ook geweld tégen de politie. In dit onderzoek analyseren we geweldssituaties door en tegen de politie aan de hand van camerabeelden, een van de expertises van het NSCR. Er bestaat al veel onderzoek naar politie en geweld, maar meestal is dit onderzoek uitgevoerd aan de hand van de verslagen of herinneringen van betrokkenen, en dat is lastig te systematiseren. Door beeldmateriaal van CCTV en bodycams te analyseren, kunnen we geweldssituaties van seconde tot seconde ontrafelen. Zo kunnen we nagaan in hoeverre verschillen in handelen bepalend zijn voor de uitkomst. Wanneer escaleert een conflict en wanneer de-escaleert het juist?
Binnen dit project werken we nauw samen met NSCR-fellow Christophe Vandeviver en promovenda/NSCR-gastonderzoeker Isabo Goormans (beiden Universiteit Gent). Zij doen onderzoek naar verschillen in geweldgebruik tussen dienders en of er zogenaamde netwerkeffecten optreden door de manier waarop dienders samenwerken in koppels. Collega's kunnen elkaar immers beïnvloeden bij zowel het gebruik van geweld als het mikpunt zijn van geweld.

Promovenda: Lenneke van Lith
Begeleiders: Marie Rosenkrantz Lindegaard, Christophe Vandeviver (UGent), Evelien Hoeben en Wouter Steenbeek

Aanwas jeugdigen georganiseerde misdaad

Sommige jongeren raken betrokken bij georganiseerde misdaad en worden hiervoor zelfs gerekruteerd. In dit project onderzoeken we verschillende facetten van het probleem. Wat zijn de risicofactoren om betrokken te raken bij georganiseerde misdaad? Hoe verschillen jongeren die wél en juist niet hieraan toegeven? Hoe kunnen politie en partners effectief hiertegen optreden? Wat doet de politie nu en wat zou beter kunnen? Ook gaan we na in hoeverre sociale netwerken en familierelaties een rol spelen bij het zich aansluiten bij een criminele organisatie.

Promovenda: Ida Adamse
Begeleiders: Veroni Eichelsheim, Arjan Blokland en Peter van der Laan

Politievoertuigen ter plaatse

Politiewerk is voor een deel reactief en voor een deel proactief. Naast het snel verlenen van noodhulp volgend op een melding in de meldkamer, is de politie ook aanwezig op straat om problemen te verminderen en voorkomen. Internationaal experimenteel onderzoek laat zien dat het met schaarse middelen verstandig is om niet willekeurig rond te rijden, maar de politie-inzet vooral te concentreren op plekken met relatief veel problemen. Om optimaal proactief én reactief te kunnen werken, is een balans nodig tussen aanrijtijden bij noodhulp en rondrijden in probleemgebieden. Het doel van dit project is om samen met een wiskundige van NWO-instituut CWI (Centrum voor Wiskunde en Informatica) uit te zoeken hoe de aanwezigheid op straat zo kan worden ingericht dat de proactieve en reactieve taak optimaal worden gecombineerd.

Promovendus: Tim Verlaan
Begeleiders: Rob van der Mei (CWI/VU) en Stijn Ruiter

Politie en procedurele rechtvaardigheid

Op basis van theorie en empirisch onderzoek binnen de strafrechtketen weten we dat een sanctie (wát er gebeurt) soms minder invloed heeft op mensen en of ze zich aan de regels houden, dan het procedurele verloop (de manier waaróp het gebeurt). Het rechtvaardig toepassen van de regels en een goede uitleg lijken belangrijker dan de straf zelf. De rol van procedurele rechtvaardigheid is veel onderzocht binnen gevangenissen, maar over de rol van de politie hierbij weten we nog bijzonder weinig. Hoe verloopt de interactie tussen een verdachte en de politie, bijvoorbeeld bij een aanhouding of verhoor? Hoe voelt een verdachte zich behandeld? In hoeverre is die bejegening bepalend voor het meewerken van de verdachte? En wat is de invloed op het gedrag van de verdachte op de lange termijn?

Promovenda: Emmeke Kooistra
Begeleiders: Anja Dirkzwager, Amy Nivette (UU/NSCR-fellow) en Peter van der Laan

Meer informatie

What works in policing: Towards evidence-based policing in the Netherlands.