Extremisme/Terrorisme

Een belangrijk doel van de themagroep extremisme/terrorisme is het krijgen van een beter inzicht in de achtergrond en levensloop van daders van extremistische en terroristische misdrijven. We doen dit door het bestuderen van risicofactoren en processen die samenhangen met radicalisering, deelname aan extremistische en terroristische groepen en activiteiten, en manieren waarop radicalisering en extremistische activiteiten kunnen worden voorkomen.

De groep streeft ernaar specifieke theorieën over radicaliseringsprocessen te verbinden met algemene criminologische theorieën en theorieën uit de sociale psychologie en ontwikkelingspsychologie. De literatuur over radicalisering en extremisme onderscheidt verschillende fasen in de ontwikkeling naar extremistische misdrijven, diverse beweegredenen voor betrokkenheid bij extremisme en verschillende root causes en trigger events. Dit sluit aan bij de levensloopcriminologie en bij algemene theorieën over het plegen van misdrijven, zoals de General Strain Theory en Situational Action Theory. Ook relevant zijn theorieën over politiek extremisme die zich richten op complotdenken, gepercipieerde achterstelling, discriminatie en bedreiging van de groep. Ten slotte wordt ook gebruikgemaakt van theorieën over de identiteitsontwikkeling om te begrijpen hoe radicalisering en betrokkenheid bij extremisme ontstaat tijdens de adolescentie en jong volwassenheid.

Onderzoeksonderwerpen binnen Extremisme/Terrorisme

Het onderzoek van deze groep is vooral gericht op de individuele betrokkenheid bij extremistische misdrijven: wat zijn sociale, psychische en economische kenmerken van plegers van deze misdrijven en hoe ziet hun levensloop eruit? We onderzoeken de motieven en voorgeschiedenis van daders van extremistische en terroristische misdrijven, gaan na wat beslissend is voor het gebruik van geweld en onderzoeken het proces van desistance en disengagement. Daarnaast onderzoeken we bij jongeren op welke manier hun identiteitsontwikkeling samenhangt met extremisme dan wel democratisch burgerschap. Ook gaan we via survey-onderzoek na in hoeverre het geloof in complottheorieën is gerelateerd aan extremisme. Speciale aandacht gaat uit naar het verband tussen crimineel gedrag en extremisme en de verschillende verklaringen daarvoor.

Onderzoeksbronnen

In deze themagroep maken wij gebruik van verschillende onderzoeksbronnen. We doen onder meer onderzoek op basis van een dataset van bij het OM geregistreerde verdachten van terroristische misdrijven. Deze dataset is geanonimiseerd en gekoppeld aan demografische en sociaaleconomische CBS-gegevens, en vervolgens verrijkt met informatie over levensloop, criminele carrière en familiekenmerken. Deze informatie wordt geanalyseerd door middel van een vergelijking met verschillende gematchte controlegroepen. Daarnaast doen we onderzoek aan de hand van interviews met relevante respondenten en informanten en verrichten we secundaire data-analyse van politiegegevens en openbare bronnen. Ten slotte doen we een longitudinale survey op middelbare scholen waarbij we gebruikmaken van bestaande en nieuwe instrumenten om identiteitsontwikkeling en politieke opvattingen in kaart te brengen.

Samenwerkingsverbanden

Leden van deze groep coördineren (inter)nationale onderzoeksgroepen. Fabienne Thijs is coördinator van de divisie Activisme, Extremisme en Terrorisme van de Nederlandse Vereniging voor Criminologie. Elanie Rodermond is co-chair van de werkgroep Radicalization, Extremism and Terrorism van de European Society of Criminology.