Start onderzoek naar signalen kindermishandeling ten behoeve van onderwijsprofessionals

De gevolgen van kindermishandeling voor kinderen zijn groot, maar het wordt te vaak en niet op tijd herkend, bijvoorbeeld door professionals. Of, professionals worstelen met de vraag hoe zij deze vermoedens kunnen uiten. Hoe eerder er hulp komt voor kinderen die kindermishandeling meemaken, hoe beter. In samenwerking met Fonds Slachtofferhulp doet het NSCR onderzoek naar de signalen van kindermishandeling en vertalen zij deze resultaten naar een toolkit voor onderwijsprofessionals.

Waarom dit project?

Het meemaken van kindermishandeling kan ernstige en langdurige gevolgen hebben voor kinderen. Gerichte en vroegtijdige hulp aan kinderen kan het risico op deze gevolgen beperken. Daarom is het belangrijk dat we signalen van kindermishandeling op tijd opmerken. Bijvoorbeeld door leerkrachten die in hun werk dagelijks en intensief contact hebben met kinderen en hun ouders. In de praktijk blijkt het herkennen van signalen van kindermishandeling door leerkrachten niet eenvoudig te zijn.

Er is momenteel nog weinig systematisch onderzoek gedaan naar de context waarin de signalen van kindermishandeling plaatsvinden en hoe ze geïnterpreteerd worden. Ook is er nog onvoldoende voorlichtingsmateriaal voor leerkrachten dat in hun behoefte voorziet bij de signalering van kindermishandeling en het ondersteunen van een kind. Zeker omdat het voor hen niet altijd eenvoudig is dit onderwerp bespreekbaar te maken: de relatie en het dagelijks contact met ouders en kinderen is immers heel belangrijk voor hun dagelijks werk, en staat hiermee mogelijk ‘op het spel’.

Inhoud van het project

Dit project  bestaat uit drie delen.

• Uitgebreid literatuur- en dossieronderzoek naar de signalen van kindermishandeling, niet alleen van kinderen zélf, maar ook in de context van het gezin en de bredere sociale omgeving
• Interviews met professionals en ervaringsdeskundigen.
• Ontwikkelen van een toolkit voor onderwijsprofessionals in het basisonderwijs. Dit wordt in samenwerking met onderwijskundigen, pedagogen en leerkrachten gedaan.

Door middel van de toolkit kunnen onderwijsprofessionals kindermishandeling eerder signaleren en kan er eerder hulp worden ingeschakeld. Hoe eerder er hulp ingeschakeld wordt, hoe eerder het kind weer veilig kan opgroeien.

Over de onderzoekers

Carlijn van Baak zal het project de komende twee jaar uitvoeren als postdoc onderzoeker onder leiding van Veroni. Carlijn heeft een achtergrond in criminologie en strafrecht en haar promotieonderzoek richt zich op het gedrag van omstanders tijdens gewelddadige situaties. Binnen dit onderzoek heeft ze onder andere onderzocht onder welke omstandigheden omstanders - burgers - melding doen van partnergeweld bij Veilig Thuis. Door de rol van omstanders – zowel burgers als professionals – bij huiselijk geweld en kindermishandeling te onderzoeken, hoopt zij aan de hand van wetenschappelijke inzichten bij te dragen aan interventiemogelijkheden en het ontwikkelen van effectieve strategieën om geweld te voorkomen.

Veroni Eichelsheim is senior onderzoeker bij het NSCR en bijzonder hoogleraar bij de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Binnen de leerstoel ‘Intergenerationele continuïteit van deviant gedrag’ onderzoekt zij afwijkende ontwikkelingen over de levensloop over meerdere generaties en kijkt zij daarbij ook naar interventies voor deze gezinnen. Veroni richt zich in haar onderzoek op de ontwikkeling van kinderen en adolescenten, opvoeding, probleemgedrag en delinquentie, kinderen van criminele ouders en de intergenerationele doorgifte van problematiek.

Het project start in augustus 2024 en is naar verwachting in augustus 2026 afgerond.

Lees dit bericht ook op de projectpagina van Fonds Slachtofferhulp.