Oratie Barbora Holá | Unearthing International Criminal Justice

Unearthing International Criminal Justice | Barbora Holá

Sinds het begin van de jaren negentig heeft de internationale gemeenschap een reeks internationale strafhoven en tribunalen in het leven geroepen, met als doel te voorkomen dat verantwoordelijke daders van gruweldaden ongestraft blijven. De oprichting van het permanente Internationaal Strafhof in 2002 markeerde een belangrijke mijlpaal: vanaf dat moment werd individuele aansprakelijkheid voor internationale misdrijven wereldwijd een centraal uitgangspunt.

Sindsdien zijn internationale strafprocessen uitgegroeid tot een vast onderdeel van het juridische, politieke en maatschappelijke landschap. Toch heeft de internationale strafrechtspleging, ondanks aanvankelijk enthousiasme en brede steun, in de afgelopen jaren te maken gekregen met toenemende uitdagingen en kritische geluiden.

In deze gezamenlijke oratie reflecteert hoogleraar Empirische Rechtsstudies van het Internationaal Strafrecht Barbora Holá op de huidige staat van empirisch juridisch onderzoek naar internationale strafrechtspraak en pleit voor een verschuiving van de focus naar de onderliggende menselijke dimensie, die vaak over het hoofd wordt gezien.

Holá: “De meeste wetenschappelijke publicaties zijn nog steeds vooral theoretisch, dogmatisch of normatief van aard. Als we echt vooruit willen, is het cruciaal dat zowel de wetenschap als de praktijk binnen de internationale strafrechtspleging sterker steunen op empirisch onderzoek. Enkele uitzonderingen daargelaten, ontbreekt het momenteel aan robuust empirisch-juridisch onderzoek naar het internationaal strafrecht, de processen zelf en hun functioneren en impact. Internationale strafrechtspleging heeft dringend behoefte aan empirisch onderbouwde inzichten.”

Toekomstig onderzoek, meer gericht op de mens, zou zich kunnen verdiepen in de emoties van procesdeelnemers of in de geleefde ervaringen en intergenerationele gevolgen van het “recht doen”.

Criminology Goes Camouflage | Joris van Wijk

In de hedendaagse en steeds complexere wereld raken gewapende conflicten en verschillende vormen van criminaliteit steeds nauwer met elkaar verweven. Gewelddadige conflicten leiden niet alleen tot uiteenlopende gruweldaden, zoals grootschalige plunderingen, seksueel geweld, of de inzet van kindsoldaten, maar ook tot grensoverschrijdende georganiseerde misdaad zoals mensenhandel, ontvoeringen en milieudelicten. Vormen van hybride oorlogsvoering, waarbij conventionele gevechten worden gecombineerd met cyberaanvallen, desinformatie en inzet van niet-statelijke actoren, vervagen de grenzen tussen oorlog, misdaad en civiele orde.

Internationale organisaties, niet-gouvernementele organisaties en overheden worden geconfronteerd met complexe vragen: hoe kunnen zij adequaat reageren op deze misdrijven, en hoe kunnen zij omgaan met de nasleep ervan?

Tijdens de oratie belicht Joris van Wijk, hoogleraar Criminologie van Conflictgerelateerde Misdaden en Post-conflict Justitie, het opvallende gebrek aan criminologische aandacht voor het leger. Hij schetst een onderzoeksagenda die de uiteenlopende rollen van deze steeds invloedrijkere instelling in kaart brengt bij conflicten en de nasleep ervan, met bijzondere aandacht voor het leger als handhaver van de wet en als verzoener.

Datum en tijd

De oratie vindt plaats op 4 juli 2025, vanaf 15:45 tot 17:15 in de aula van de Vrije Universiteit Amsterdam.

De oratie is hier ook live te volgen.