NWO-subsidie toegekend voor onderzoek naar sociale media en jeugdcriminaliteit

Met de opkomst van sociale media en smartphones is de sociale wereld van jongeren fundamenteel veranderd. Wat dit betekent voor de rol van leeftijdsgenoten bij jeugdcriminaliteit is echter nog onduidelijk. Aan de ene kant leven jongeren nu in een hybride wereld waarin online communicatie simpelweg één van de manieren is om contact met leeftijdsgenoten te onderhouden. Aan de andere kant bieden sociale media meer en andere contacten dan vroeger, en kunnen jongeren controleren hoe zij zichzelf willen presenteren, wat kan zorgen voor onrealistische beeldvorming.

Het gesubsidieerde onderzoeksproject heeft als doel te onderzoeken in welke mate interactie met leeftijdsgenoten op sociale media invloed heeft op delinquent gedrag, welke processen hierbij een rol spelen, en welke jongeren hier gevoelig voor zijn. De resultaten van dit onderzoek kunnen beleidsmakers en professionals in het onderwijs, jongerenwerk en justitie waardevolle inzichten bieden voor hun omgang met sociale media-activiteiten van jongeren. Het project start in oktober 2024 en zal vijf jaar duren.

Inhoud van het project

Het onderzoek bestaat uit drie delen:

1. Jaarlijks herhaalde vragenlijsten: Een steekproef van jongeren wordt tijdens een deel van hun adolescentie gevolgd. Ze beantwoorden vragen over hun sociale media-activiteiten, gedragingen en andere kenmerken. Hiermee kunnen lange termijn invloeden van sociale media worden onderzocht.
2. Smartphone onderzoek: Deelnemers krijgen gedurende enkele weken pop-up micro-vragenlijsten op hun smartphones. Hiermee worden korte termijn patronen in sociale media-activiteiten en jeugdcriminaliteit bestudeerd.
3. Experimentele studie: Jongeren worden uitgenodigd voor een spel in Virtual Reality om te onderzoeken of ze gevoelig zijn voor online (en offline) invloeden van leeftijdsgenoten. Daarmee wordt het directe effect van sociale media op gedrag bekeken.

Samenwerking

Oud-NSCR-medewerker Jean-Louis van Gelder, nu directeur van het Max Planck Institute for the Study of Crime, Security and Law in Freiburg, is mede-onderzoeker binnen het project. Daarnaast wordt er samengewerkt met verschillende binnen- en buitenlandse onderzoekers op het gebied van sociale media, delinquent gedrag en cybercriminaliteit.

Deelnemers gezocht

Scholen en jongerenwerkorganisaties die geïnteresseerd zijn om bij dit project betrokken te worden, zijn welkom om contact op te nemen met de onderzoekers (fweerman@nscr.nl of ehoeben@nscr.nl). We zijn ook op zoek naar docenten en jongerenwerkers die ons kunnen helpen in contact te komen met jongeren voor een vooronderzoek dat dit schooljaar plaatsvindt. Jongeren worden, tegen vergoeding, uitgenodigd om deel te nemen aan groepsgesprekken en pilots om vragenlijsten te testen.

Over de onderzoekers

Frank Weerman is senior onderzoeker bij het NSCR en bijzonder hoogleraar Jeugdcriminologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij is hoofdaanvrager en coördinator van dit project. Frank heeft ruime ervaring met criminologisch onderzoek, met name op het terrein van jeugdcriminaliteit. Hierbij focust hij op de rol van leeftijdsgenoten, problematische jeugdgroepen en de schoolomgeving.

Evelien Hoeben is onderzoeker bij het NSCR en is mede-coördinator van het project. Zij richt zich in haar onderzoek op de invloed van leeftijdsgenoten, opvoeding en situationele factoren op crimineel gedrag onder jongeren. Evelien promoveerde in 2016 cum laude op een onderzoek naar de rol van rondhangen (unstructured socializing) bij jeugdcriminaliteit.