Koninklijke onderscheiding voor hoogleraar emerita Catrien Bijleveld

Burgemeester van Oegstgeest, Emile Jaensch, overhandigde haar in de aula van de Vrije Universiteit de koninklijke onderscheiding. Bijleveld kreeg deze erkenning voor haar buitengewone verdiensten voor de criminologie, de rechtswetenschap en de samenleving. Ze werd in 2001 de eerste hoogleraar in Nederland op het gebied van methoden en technieken van criminologisch onderzoek. Ze stond aan de wieg van de Nederlandse bachelor- en masteropleidingen criminologie en ontwikkelde onderwijsmodules die nog altijd toonaangevend zijn. Niet alleen binnen de criminologie, maar breder in de rechtswetenschappen heeft Bijleveld een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van en het onderwijs in onderzoeksmethoden en daarmee aan de kwaliteit van het rechtswetenschappelijk onderzoek.

Als wetenschapper aan de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en het NSCR heeft Bijleveld zich onvermoeibaar ingezet voor onderzoek naar onderbelichte en urgente criminologische vraagstukken. Onderwerpen als intergenerationele criminaliteit, zedendaders, vrouwen in detentie, jeugddelinquentie en slachtofferschap. Tijdens haar directeurschap werd het NSCR meer dan ooit een alom erkend world-leading institute. In al haar werk zette zij zich actief in om de connectie te maken tussen wetenschap en samenleving. Dit deed zij onder meer door de introductie van het Practitioners-in-Residence programma, waarbij diverse mensen – waaronder journalisten, beleidsmakers en politici – een jaar lang als gast verbonden waren aan het NSCR en met regelmaat een dag meeliepen. Dit initiatief draagt tot op de dag van vandaag bij aan grotere zichtbaarheid en meer begrip van wetenschappelijk onderzoek.

Haar invloed strekt veel verder dan alleen onderwijs- en onderzoeksbijdragen. Ze was actief in tal van maatschappelijke en beleidsmatige rollen. Ze maakte deel uit van belangrijke onderzoekscommissies, zoals de commissies-De Winter en -Samson, is lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen, en is sinds 2019 lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid.

Gedurende haar loopbaan heeft Bijleveld talloze onderzoekers begeleid en gevormd. Als één van de eerste vrouwelijke hoogleraren aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid fungeerde zij als belangrijk rolmodel voor vrouwelijke wetenschappers. Ze is voor velen een mentor en inspiratiebron, onder wie inmiddels een aanzienlijk aantal zelf toonaangevend is binnen de wetenschap.