Hoe troosten omstanders slachtoffers van overvallen?

Onder leiding van Marie Lindegaard bestudeert een groep onderzoekers bij het NSCR beeldmateriaal van misdrijven die zijn vastgelegd met camera's in de publieke ruimte en in de detailhandel en horeca. Voor het hier beschreven onderzoek naar troost werd gebruikgemaakt van door de politie verstrekte beelden van overvallen in Amsterdam en Rotterdam.

Troost wordt in het algemeen gedefinieerd als een vriendschappelijk contact dat een omstander maakt met een slachtoffer van agressie. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat kinderen en chimpansees hun gelijken troosten, maar er is weinig onderzoek gedaan naar troostgedrag bij volwassen mensen.

De auteurs van dit onderzoek analyseerden beelden van beveiligingscamera’s van 249 personen die aanwezig waren in de directe nasleep van 22 overvallen. Zij onderzochten of de sociale nabijheid (bijvoorbeeld van dezelfde leeftijd zijn of werknemers zijn van hetzelfde bedrijf) en het geslacht van het slachtoffer en de omstander de kans beïnvloedden op lichamelijke vormen van troost, zoals een aanraking of een omhelzing.
De onderzoekers vonden dat sociale nabijheid meer dan fysieke nabijheid belangrijk was bij het besluit of een omstander een slachtoffer zou troosten, wat in overeenstemming is met de theorie dat omstanders slachtoffers troosten wanneer ze met hen meevoelen. Vrouwen bleken meer geneigd om te troosten, maar mannelijke en vrouwelijke slachtoffers werden even vaak getroost. Verder had een slachtoffer na een meer bedreigende situatie meer kans om getroost te worden.

De auteurs geven aan dat deze patronen lijken op eerder waargenomen post-agressie troostgedrag bij chimpansees, wat erop wijst dat zowel mensen als chimpansees gemotiveerd kunnen zijn om hun naasten uit empathie te troosten. Ze benadrukken dat vergelijkend onderzoek van verschillende soorten inzicht kan verschaffen in het mentale leven van dieren, en implicaties heeft voor toepassingen in gedragswetenschappen en onderzoek naar gedrag van dieren.

Meer informatie
Marie Rosenkrantz Lindegaard: MLindegaard@nscr.nl, 020 59 85 388
Credits beeld: Shutterstock