Twee nieuwe promovendi gaan van start

Onderzoek naar levenstestamenten
Met een levenstestament kunnen mensen voorzieningen treffen voor een eventuele latere periode van wilsonbekwaamheid. Dit gebeurt door het aanwijzen van een vertrouwenspersoon die de financiële (bijv. belastingzaken) en/of niet-financiële belangen (bijv. medische beslissingen) van de ander gaat behartigen. Inmiddels is er een trend zichtbaar waarbij het levenstestament steeds populairder wordt ten opzichte van rechterlijke beschermingsmaatregelen. Het voordeel van een levenstestament is dat het veel ruimte biedt om zelf beslissingen te nemen. Het is echter de vraag of, in vergelijking met rechterlijke beschermingsmaatregelen, wel voldoende bescherming wordt geboden. Hierover is nog weinig bekend. Is het levenstestament het meest geschikte middel voor het gestelde doel? Worden de verwachtingen die bij het opstellen van een levenstestament worden gewekt, ook waargemaakt? Zijn er risico's van misbruik?
Rieneke Roorda gaat dit onderzoek uitvoeren. Zij studeerde Rechtsgeleerdheid (LLM, 2015) aan de Vrije Universiteit Amsterdam en Children’s Rights (MSc, 2016) aan Queen’s University Belfast. In februari is zij bij het NSCR als nieuwe promovenda gestart met het project ‘Levenstestamenten, geplaveide zekerheid of onverharde weg met valkuilen?’. Rieneke zal de komende vier jaar onderzoek doen op het NSCR onder begeleiding van Masha Antokolskaia en Kees Blankman (VU) en Veroni Eichelsheim (NSCR).
Onderzoek naar licht verstandelijk beperkte verdachten en getuigen
Het aantal verdachten en getuigen met een licht verstandelijke beperking (LVB) stijgt. Het verhoren van LVB’ers is niet zonder problemen. De beperking wordt niet altijd opgemerkt, en dat betekent dat er dan ook geen rekening mee wordt gehouden. LVB’ers zijn gevoelig voor suggestie, zij willen anderen een plezier doen. Soms antwoorden ze ‘ja’ op een vraag terwijl het antwoord eigenlijk ‘nee’ is. Ze begrijpen de vragen niet altijd. Verhoortechnieken houden vaak geen rekening met deze kenmerken van LVB’ers. Onder de druk van de verhoorsituatie doen LVB’ers wellicht uitspraken die niet kloppen, terwijl de verhoorder dit niet in de gaten heeft.
Onderzocht wordt welke verhoormethoden worden toegepast bij kwetsbare verdachten en getuigen. Het doel van het onderzoek is om meer inzicht te krijgen in de risico’s van bepaalde verhoormethoden, bijvoorbeeld op het verkrijgen van een onjuiste verklaring. Het uiteindelijke streven is verbetering van het verhoor van kwetsbare procesdeelnemers en het tegengaan van onware verklaringen.
Robin Kranendonk is de promovenda die dit onderzoek gaat doen, zij begint op 1 mei. Robin behaalde in 2011 een masterdiploma Criminologie (MSc) aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Ze werkte als Junior Onderzoeker bij het NSCR mee aan onderzoek naar de begrijpelijkheid van DNA-rapporten en aan onderzoek naar de invloed van het toenemende gebruik van audiovisuele middelen bij het registreren van verdachtenverhoren. De begeleiders van haar proefschrift zijn Henk Elffers, Marijke Malsch en Marigo Teeuwen (NSCR) en Christianne de Poot (VU).