Cybercrime, de criminologische uitdaging van de toekomst

Bij steeds meer dagelijkse bezigheden en menselijke interacties maken we gebruik van informatie- en communicatietechnologie (ICT). In het kielzog daarvan is een nieuwe vorm van criminaliteit ontstaan: cybercrime. Terwijl traditionele criminaliteit in omvang afneemt, groeit het aantal gevallen van cybercrime. Bij het NSCR onderzoekt promovenda Marleen Weulen Kranenbarg in hoeverre deze digitale daders verschillen van traditionele daders.

Cybercriminelen versus traditionele criminelen

Tot nu toe is vrijwel niets bekend over cybercriminelen, hoewel het aannemelijk is dat ze verschillen van traditionele criminelen. Cybercrime vindt namelijk per definitie in een andere (digitale) context plaats dan traditionele delicten. Daar waar voor traditionele delicten daders en slachtoffers elkaar doorgaans op dezelfde plaats en hetzelfde tijdstip moeten treffen, is dit voor cybercrime bijna nooit het geval. Verder is het waarschijnlijk dat de anonimiteit en abstractheid van het internet de drempel tot regelovertredend gedrag verlaagt. Ook zijn voor cybercrime mogelijk bepaalde vaardigheden nodig die een zekere mate van intelligentie en zelfcontrole vereisen; deze eigenschappen zijn bij traditionele criminelen meestal juist minder aanwezig.

CyberCOP

Cybercrime verschaft criminologisch onderzoek grote uitdagingen, maar geeft ook mogelijkheden om bestaande theorieën te toetsen. Deze uitgangspunten vormen de achtergrond van het project CyberCOP (CyberCrime Offender Profiling: The human factor examined) het promotieonderzoek van Marleen Weulen Kranenbarg. In CyberCOP worden cybercrime verdachten vergeleken met verdachten van traditionele criminaliteit. Hiervoor is op basis van registerdata van het Centraal Bureau voor Statistiek onderzoek gedaan naar de vraag of levensloopveranderingen zoals het krijgen van werk, een partner of kinderen of het volgen van onderwijs allemaal dezelfde preventieve werking hebben op cybercrime.
Ook worden cybercrime verdachten en traditionele verdachten via een online survey bevraagd. Op basis van deze data zal de komende jaren worden onderzocht in hoeverre er verschillen zijn tussen cybercrime verdachten en traditionele verdachten wat betreft hun sociale netwerk, persoonlijkheid, online en offline slachtofferschap, ICT-kennis, specialisatie, motivatie en het samenplegen van misdrijven. Dit zal informatie geven die van belang is om te bepalen welke interventies geschikt zijn voor de aanpak van cybercrime.

Cyber Security Research Program

Voor de AlertOnline campagne van 26 oktober t/m 6 november 2015 is Weulen Kranenbarg geïnterviewd voor een serie cyber awareness filmpjes. Het onderzoek is gefinancierd door NWO in het kader van het Cyber Security research program. Over dit onderzoeksprogramma vond op 2 november een conferentie plaats in Den Haag, waar het NSCR een sessie mee-organiseerde over de ‘human factor’ in cybercrime.